München 2017 - dag 1 t/m 3
Blijf op de hoogte en volg Hiddo
26 Oktober 2017 | Duitsland, München
Het moet 28 jaar geleden geweest zijn dat ik samen met een vriend in München ben geweest. Als je jong bent, doe je alles veel te snel: de stad maar half gezien, Dachau moesten we voortijdig verlaten vanwege sluitingstijd en ook veel te weinig van het Deutsches museum gezien. Wel Duitsland met afbraakvoetbal wereldkampioen zien worden. Tijd om een keer terug te keren.
Zoals zo vaak, begin ik de stad met een gratis wandeltocht. Een combinatie van geschiedenis, eten, leuke plekjes en anekdotes, vaak gedaan door een buitenlander die in de stad is blijven hangen. Dit keer was een Ier de gids. Verzamelplaats was de Marienplatz, waar het nieuwe raadhuis staat in nieuw Gotische stijl en daarom veel ouder lijkt dan het oude raadhuis, terwijl het nieuwe gebouw pas in het begin van de 20e eeuw afkwam. Het is grotendeels intact gebleven tijdens de 2e wereldoorlog, omdat de geallieerde vliegtuigen dit, samen met de twee torens van de dom (99 meter) gebruikten als markeringspunt. De tocht van 10.00 uur ging niet door, daarom koffie gedronken voor slechts 4,90 euro. Eens maar nooit weer. Drie kwartier later waren er wel gidsen aanwezig.
München is gesticht in 1158 door Hendrik de Leeuw, als handelspost bij een klooster (Münichen). Een eeuw later kozen de Beierse hertogen (vanaf 1806 koningen door samenwerking met Napoleon tegen Oostenrijk) de stad als residentie. Het Beierse paleis, nu voor een deel onder reconstructie en het zomerpaleis Nymfenburg zijn voorbeelden van hun rijkdom.
Nu telt München zo'n 1,5 miljoen inwoners en is daarmee de derde stad van Duitsland,
Bekend werd de stad na de eerste wereldoorlog door de Bierhalleputsch van Hitler in 1923. Na de oorlog was hij spion voor het leger om te rapporteren over de vele politieke partijen in München. Tijdens de bijeenkomst van een obscuur partijtje met slechts 54 leden raakte hij in discussie met de voorzitter en werd uitgenodigd om lid te worden. Nummer 55. Al gauw groeide de partij, omgedoopt tot NSDAP, uit tot een partij met meer dan 2000 leden, vooral omdat onze Adolf talent had voor redevoeringen. Tijdens de inflatie van 1923 vond hij het tijd voor een putsch, maar deze was slecht georganiseerd en mislukte volkomen. 15 nazi's vonden de dood bij straatgevechten, samen met een ober van een aangrenzend café. Ze werden als martelaren vereerd in de nazitijd. Hitler kreeg van een rechter met nazi-sympathieën slechts vijf jaar cel, waarvan hij 8 maanden uitzat. Daarna pakte hij de draad weer op, om pas groot te worden na de crisis van 1929. In januari 1933 werd hij bunderkanselier.
Beroemd is de foto van 1914 waarin Hitler in een grote menigte juicht bij het uitdelen van de oorlog. Ik heb op dezelfde plek gestaan als hij toen.
De putsch van 1923 werd elk jaar herdacht met speeches en een mars. Helaas ging er iets mis in 1938, waardoor Hitler ipv 2 uur slechts 20 minuten sprak en de benen nam. De bom die Georg Elsner in een pilaar had geplaatst ontplofte te laat. Er vielen 31 doden, maar Adolf was daar helaas niet bij. De Bierhalle waar dit gebeurde is gebombardeerd in de tweede wereldoorlog, maar er is nog wel een maquette.
's Middag nog de Third reich tour gedaan langs allerlei plekken waar de nazi's een belangrijke rol hebben gespeeld. Het hoofdkwartier van de NSDAP is nu een muziekschool, waar allerlei soorten ontaarde muziek kunnen worden gestudeerd. Hoe ironisch.
Koning Ludwig I heeft veel laten bouwen in de stad. Hij hield van de klassieken en zijn gebouwen zijn gebaseerd op de Griekse en Romeinse oudheid. Het verhaal over het grote theater is hilarisch. In een jaar of 15 brandde het vier keer af. Na de derde keer installeerde men een sprinkler installatie , maar deze werkte niet bij de volgende brand door de grote kou. De Isar, de rivier die door München stroomt, was bevroren, dus toen maar bier gehaald uit de grootste bierhal van de satd, die Hofbrau. Maar ja, de vele vrijwilligers die de brand moesten blussen vonden het toch zonde om daar al dat bier voor te gebruiken. Het ontaarde in een groot drinkgelag, terwijl het theater voor de vierde keer afbrandde.
Bier drinken is trouwens de liefhebberij van de Münchenaren, net als de andere inwoners van Beieren. Gemiddeld drinkt een Duitser 107 liter per jaar, een Beier komt op 170. Logisch ook als je bedenkt dat velen 's ochtends al ontbijten met weisswurst en weissbier.
De volgende dag naar het Deutsches Museum, over de (geschiedenis van de) wetenschap. Zeer interactief, vele proefjes kunnen worden gedaan, vele oude en nieuwe wetenschapsinstrumenten zijn er tentoon gesteld, waaronder een stoommachine van James Watt, de Magdeburger bollen, de kooi van Faraday, het vliegtuig van de rode baron en een van de eerste vliegtuigen van de gebroeders Wright. Je hebt wel een kleine week nodig om alles te zien, maar voor drie euro krijg je alle hoogtepunten te zien door een gids en kun je daarna verder.
's Avonds naar de Rote Turm, een schaakclub. Er werd helaas in teamverband geschaakt, dus was er geen partij. Maar ik heb me vermaakt met het leiden van die externe wedstrijden en was les gegeven aan drie beginners. Daarvoor nog even de universiteit bezocht om de expositie te zien over “Die weisse Rose”, een studentenverzetsgroep. Helaas was deze gesloten. In universiteitskwartier waren echter vele restaurantjes waar je goed kon eten. Hans en Sophie Scholl, drie andere studenten en twee professoren schreven tussen juni 1942 en februari 1943 zes pamfletten die over heel Duitsland verspreid werden. Ze werden gesnapt op de universiteit bij het verspreiden ervan door een nazi-concierge. Na vier dagen marteling werden ze op 22 februari ter dood veroordeeld door de beruchte rechter Freisler en nog dezelfde dag stierven ze onder de guillotine. Er zijn diverse straten en pleinen naar de leden van deze verzetsgroep genoemd.
Op donderdag naar Dachau, ongeveer 10 minuten met de sneltrein richting Neurenberg. Dit was het eerste nazi-concentratiekamp, al open gegaan in maart 1933. In de eerste jaren zaten er vooral politieke gevangenen vast, die moesten worden heropgevoed. Later kwamen er ook zigeuners, homo's, dieven, jehova's getuigen bij. Na het uitbreken van de oorlog verslechterde het regime. Door de toestroom van vele gevangen uit Polen en Rusland en verzetsstrijders uit alle bezette landen, werden de hygienische omstandigheden slechter en ging het aantal doden sterk omhoog. Uiteindelijk hebben ruim 200.00 mensen, vrijwel allen mannen, hier vast gezeten, waarvan minimaal 41.000 de dood vonden. Naast ziekte en ondervoeding waren de mishandelingen, de medische experimenten en de kleine gaskamer de voornaamste doodsoorzaken. Tot 1939 konden mannen de vrijheid herwinnen, maar daarna was dat uitgesloten. Omdat Dachau ook dienst deed als school voor SS-jongelingen, waren de bewakers misschien nog harder dan in andere concentratiekampen. Voor zover bekend is er een geslaagde vluchtpoging geweest. Dat is zelfs minder dan in Auschwitz.
Er hebben ruim 2000 Nederlanders gevangen gezeten. De bekende verzetsstrijden Titus Brandsma vond hier de dood.
Daarna naar Nymfenburg, het zomerpaleis van de hertogen/koningen van het huis Wittelsbach die Beieren ruim 750 jaar regeerden. Ze waren ook keurvorst en sommigen schopten het zelfs tot Duitse keizer.
De kamers zijn indrukwekkend, net als de prachtige tuin. Omdat het zonnig was en tegen de 20 graden was het prettig om daar rond te wandelen. Maar alles is toch Versailles in het klein.
Nog indrukwekkender was de verzameling rijtuigen en het porselein. Grappig was ook de schoonheidskamer, waar 36 portretten hingen van dames uit de tijd van koning Ludwig I (1e helft 19e eeuw), die deze man bijzonder mooi vond.
Zoals zo vaak, begin ik de stad met een gratis wandeltocht. Een combinatie van geschiedenis, eten, leuke plekjes en anekdotes, vaak gedaan door een buitenlander die in de stad is blijven hangen. Dit keer was een Ier de gids. Verzamelplaats was de Marienplatz, waar het nieuwe raadhuis staat in nieuw Gotische stijl en daarom veel ouder lijkt dan het oude raadhuis, terwijl het nieuwe gebouw pas in het begin van de 20e eeuw afkwam. Het is grotendeels intact gebleven tijdens de 2e wereldoorlog, omdat de geallieerde vliegtuigen dit, samen met de twee torens van de dom (99 meter) gebruikten als markeringspunt. De tocht van 10.00 uur ging niet door, daarom koffie gedronken voor slechts 4,90 euro. Eens maar nooit weer. Drie kwartier later waren er wel gidsen aanwezig.
München is gesticht in 1158 door Hendrik de Leeuw, als handelspost bij een klooster (Münichen). Een eeuw later kozen de Beierse hertogen (vanaf 1806 koningen door samenwerking met Napoleon tegen Oostenrijk) de stad als residentie. Het Beierse paleis, nu voor een deel onder reconstructie en het zomerpaleis Nymfenburg zijn voorbeelden van hun rijkdom.
Nu telt München zo'n 1,5 miljoen inwoners en is daarmee de derde stad van Duitsland,
Bekend werd de stad na de eerste wereldoorlog door de Bierhalleputsch van Hitler in 1923. Na de oorlog was hij spion voor het leger om te rapporteren over de vele politieke partijen in München. Tijdens de bijeenkomst van een obscuur partijtje met slechts 54 leden raakte hij in discussie met de voorzitter en werd uitgenodigd om lid te worden. Nummer 55. Al gauw groeide de partij, omgedoopt tot NSDAP, uit tot een partij met meer dan 2000 leden, vooral omdat onze Adolf talent had voor redevoeringen. Tijdens de inflatie van 1923 vond hij het tijd voor een putsch, maar deze was slecht georganiseerd en mislukte volkomen. 15 nazi's vonden de dood bij straatgevechten, samen met een ober van een aangrenzend café. Ze werden als martelaren vereerd in de nazitijd. Hitler kreeg van een rechter met nazi-sympathieën slechts vijf jaar cel, waarvan hij 8 maanden uitzat. Daarna pakte hij de draad weer op, om pas groot te worden na de crisis van 1929. In januari 1933 werd hij bunderkanselier.
Beroemd is de foto van 1914 waarin Hitler in een grote menigte juicht bij het uitdelen van de oorlog. Ik heb op dezelfde plek gestaan als hij toen.
De putsch van 1923 werd elk jaar herdacht met speeches en een mars. Helaas ging er iets mis in 1938, waardoor Hitler ipv 2 uur slechts 20 minuten sprak en de benen nam. De bom die Georg Elsner in een pilaar had geplaatst ontplofte te laat. Er vielen 31 doden, maar Adolf was daar helaas niet bij. De Bierhalle waar dit gebeurde is gebombardeerd in de tweede wereldoorlog, maar er is nog wel een maquette.
's Middag nog de Third reich tour gedaan langs allerlei plekken waar de nazi's een belangrijke rol hebben gespeeld. Het hoofdkwartier van de NSDAP is nu een muziekschool, waar allerlei soorten ontaarde muziek kunnen worden gestudeerd. Hoe ironisch.
Koning Ludwig I heeft veel laten bouwen in de stad. Hij hield van de klassieken en zijn gebouwen zijn gebaseerd op de Griekse en Romeinse oudheid. Het verhaal over het grote theater is hilarisch. In een jaar of 15 brandde het vier keer af. Na de derde keer installeerde men een sprinkler installatie , maar deze werkte niet bij de volgende brand door de grote kou. De Isar, de rivier die door München stroomt, was bevroren, dus toen maar bier gehaald uit de grootste bierhal van de satd, die Hofbrau. Maar ja, de vele vrijwilligers die de brand moesten blussen vonden het toch zonde om daar al dat bier voor te gebruiken. Het ontaarde in een groot drinkgelag, terwijl het theater voor de vierde keer afbrandde.
Bier drinken is trouwens de liefhebberij van de Münchenaren, net als de andere inwoners van Beieren. Gemiddeld drinkt een Duitser 107 liter per jaar, een Beier komt op 170. Logisch ook als je bedenkt dat velen 's ochtends al ontbijten met weisswurst en weissbier.
De volgende dag naar het Deutsches Museum, over de (geschiedenis van de) wetenschap. Zeer interactief, vele proefjes kunnen worden gedaan, vele oude en nieuwe wetenschapsinstrumenten zijn er tentoon gesteld, waaronder een stoommachine van James Watt, de Magdeburger bollen, de kooi van Faraday, het vliegtuig van de rode baron en een van de eerste vliegtuigen van de gebroeders Wright. Je hebt wel een kleine week nodig om alles te zien, maar voor drie euro krijg je alle hoogtepunten te zien door een gids en kun je daarna verder.
's Avonds naar de Rote Turm, een schaakclub. Er werd helaas in teamverband geschaakt, dus was er geen partij. Maar ik heb me vermaakt met het leiden van die externe wedstrijden en was les gegeven aan drie beginners. Daarvoor nog even de universiteit bezocht om de expositie te zien over “Die weisse Rose”, een studentenverzetsgroep. Helaas was deze gesloten. In universiteitskwartier waren echter vele restaurantjes waar je goed kon eten. Hans en Sophie Scholl, drie andere studenten en twee professoren schreven tussen juni 1942 en februari 1943 zes pamfletten die over heel Duitsland verspreid werden. Ze werden gesnapt op de universiteit bij het verspreiden ervan door een nazi-concierge. Na vier dagen marteling werden ze op 22 februari ter dood veroordeeld door de beruchte rechter Freisler en nog dezelfde dag stierven ze onder de guillotine. Er zijn diverse straten en pleinen naar de leden van deze verzetsgroep genoemd.
Op donderdag naar Dachau, ongeveer 10 minuten met de sneltrein richting Neurenberg. Dit was het eerste nazi-concentratiekamp, al open gegaan in maart 1933. In de eerste jaren zaten er vooral politieke gevangenen vast, die moesten worden heropgevoed. Later kwamen er ook zigeuners, homo's, dieven, jehova's getuigen bij. Na het uitbreken van de oorlog verslechterde het regime. Door de toestroom van vele gevangen uit Polen en Rusland en verzetsstrijders uit alle bezette landen, werden de hygienische omstandigheden slechter en ging het aantal doden sterk omhoog. Uiteindelijk hebben ruim 200.00 mensen, vrijwel allen mannen, hier vast gezeten, waarvan minimaal 41.000 de dood vonden. Naast ziekte en ondervoeding waren de mishandelingen, de medische experimenten en de kleine gaskamer de voornaamste doodsoorzaken. Tot 1939 konden mannen de vrijheid herwinnen, maar daarna was dat uitgesloten. Omdat Dachau ook dienst deed als school voor SS-jongelingen, waren de bewakers misschien nog harder dan in andere concentratiekampen. Voor zover bekend is er een geslaagde vluchtpoging geweest. Dat is zelfs minder dan in Auschwitz.
Er hebben ruim 2000 Nederlanders gevangen gezeten. De bekende verzetsstrijden Titus Brandsma vond hier de dood.
Daarna naar Nymfenburg, het zomerpaleis van de hertogen/koningen van het huis Wittelsbach die Beieren ruim 750 jaar regeerden. Ze waren ook keurvorst en sommigen schopten het zelfs tot Duitse keizer.
De kamers zijn indrukwekkend, net als de prachtige tuin. Omdat het zonnig was en tegen de 20 graden was het prettig om daar rond te wandelen. Maar alles is toch Versailles in het klein.
Nog indrukwekkender was de verzameling rijtuigen en het porselein. Grappig was ook de schoonheidskamer, waar 36 portretten hingen van dames uit de tijd van koning Ludwig I (1e helft 19e eeuw), die deze man bijzonder mooi vond.
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
