Duitsland 2012. Dag 4: Stasidag in Berlijn

Ontbeten bij een Donutscafe waar ik ook vorig jaar was. Het ontbijt in de jeugdherberg was niet inbegrepen en redelijk prijzig.

De vierde dag van mijn vakantie stond in het teken van de Stasi. Het Stasimuseum was tijdens mijn verblijf in Berlijn vorig jaar gesloten, dus nu maar een bezoekje gebracht. Het licht in de wijk Lichtenberg, ten oosten van het centrum. Samen met andere Engels-sprekenden kreeg ik een rondleiding door de kamers veel Erich Mielke, vanaf de jaren 60 tot 1989 hoofd van de Stasi, en andere ruimtes van het voormalige stasihoofdkwartier. De kamers waren nog net zo ingericht als 30 jaar terug. Veel info over de DDR en hoe de Stasi iedereen in de gaten hield. Er waren een kleine 100.000 medewerkers eind jaren 80!

Daarna 45 gewandeld naar de stasigevangenis. Ook hier kreeg ik een Duitstalige rondleiding, door een oud-gevangene. Hij sprak met een accent en wat binnensmonds, zo dat ik lang niet alles wat hij zei kon begrijpen.

De gevangenis werd door de SU in 1945 gebruikt om anti-communistische (spionnen, saboteurs, NSDAP-activisten, enz) elementen op te sluiten. De omstandigheden waren stuitend. Er vielen in ruim een jaar een kleine 1000 doden.

Daarna werd het tot 1951 het huis van bewaring in de SU-zone: nu veel politieke gevangen (SPD, CDU, LPD), maar ook communisten en SU-officieren die niet meer trouw aan de partij waren. Martelingen vonden plaats.

Vanaf 1951 nam de Stasi de gevangenis over. Fysieke martelingen werden minder, maar er werden wel psychologische methoden gebruikt om de gevangenen murw te maken: men wist niet waar men zich bevond, geisoleerd van andere gevangenen, maandenlange verhoringen. In 1990 werd de gevangenis gesloten. Erich Mielke was een van de laatste gevangenen.

Daarna zwart gereden in de tram en nog een stuk gelopen naar een gedeelte van de muur dat nog intact is gebleven. Veel mooie kunst (zie foto’s op facebook). Onderweg bij een Chinees erg goed gegeten en daarna terug in de jeugdherberg.