Ieper

Ieper is afgeleid van het riviertje Ieperlee, en dat dankte haar weer naam aan het Keltische Ypra, en ontstond in de elfde eeuw. De stad ontwikkelde zich tot de derde stad van Vlaanderen en speelde een belangrijke rol in de lakenhandel. Laken uit Ieper werd tot ver in Rusland teruggevonden. De lakenhal met de belfort (toren) zijn prachtig.

Helaas werd Ieper grotendeels verwoest in de wereldoorlog. Er vonden maar liefst vier grote veldslagen plaats. Er zijn in de hele oorlog zo’n half miljoen mensen in deze omgeving gesneuveld. De Duitsers hebben Ieper precies een dag bezet en zijn toen in oktober 1914 teruggedrongen tot 3, 4 kilometer naar het oosten. De Ieperboog ontstond, met Ieper als meest oostelijke stad, van drie kanten omringd door Duitse legers. Bij Ieper werd voor het eerst gas als wapen ingezet. De Duitsers gebruikten voor het eerst chloorgas.

Ook Hitler heeft als koerier hier in de omgeving doorgebracht. Hij verdiende het ijzeren kruis vanwege zijn verdiensten voor het Duitse vaderland. In 1915 bracht journalist Churchill een bezoek aan de Engelse loopgraven in deze regio. De toekomstige vijanden moeten op een bepaalde dag niet meer dan een kilometer van elkaar verwijderd zijn geweest.

Na de oorlog wilde Churchill dat Ieper een blijvende ruïne zou worden, als herdenking aan de verschrikkingen. Dat is niet gebeurd. De stad is weer opgebouwd, veelal in oude stijl en telt nu zo’n 35.000 inwoners.

Heden ten dage is Ieper het middelpunt van het WOI-toerisme. Verder is het sinds enige jaren het startpunt van Gent – Wevelgem, de beroemde wielerklassieker. De Kemmelberg ligt in de buurt.

Elke avond wordt om 20.00 uur bij de Medenpoort de last post geblazen. Op dinsdag verzamelden zich enige honderden toeschouwers om deze, kleine 5 minuten durende, herdenking mee te maken. Helaas is de Medenpoort onder constructie, en wordt pas in 2028 weer opgeleverd (nog altijd sneller dan de Gerrit Krol brug). Ook de lakenhal wordt gerenoveerd en is ook in 2028 klaar.

’s Avonds Vlaamse stoofpot met frietjes gegeten. Prima, maar Hollandse hachee vind ik lekkerder.

De volgende dag naar het museum Flanders Fields, gevestigd in de Lakenhal aan de Grote Markt. Een prachtig interactief museum, een van de beste musea die ik ooit bezocht heb. Daarvoor was het even zoeken naar een bakker, maar uiteindelijk lekker ontbeten met broodjes en koffie. Ondertussen een Canadese scoutingsgroep gesproken, die op weg was naar een tambouree in Nederland. Men had eerst de slagvelden in Normandië bezocht en nu dus de WOI-loopgraven. In beide oorlogen vochten Canadezen mee. (ze gaan nog naar Amsterdam en Haarlem). Ook ontdekt dat sinds enige tijd voor de huizen van sommige Iepenaren sleutels in de stoep zijn gelegd met naam en sterfdatum van een burger die omkwam tijdens WOI. Geïnspireerd door de stolpersteine.

’s Middags naar het Ypermuseum, in het zelfde gebouw ondergebracht als Flanders Fields. Hier informatie over de geschiedenis van Ieper. De nadruk ligt op de lakenhandel en het maken van laken. Hiervoor werden eerst Vlaamse schapen gebruikt, na 1200 steeds meer Engelse schapen. Waarom is onduidelijk. Wellicht omdat Engelse wol goedkoper was (er is een theorie die zegt dat Engelse schapen meer wol produceerden omdat het in Engeland kouder was), maar het kan ook dat er een besmettelijke ziekte onder de Vlaamse schapen uitbrak. Na 1300 ging het langzaam maar zeker minder met de lakenhandel door oorlogen tussen Vlaanderen, Engeland en Frankrijk.

In Ieper viert men geen Sinterklaas. Op Sint-Maarten, 11 november, worden hier cadeautjes uitgereikt. ’s Ochtends trekken kinderen in processie naar de kerk, waar ze ook nog snoep krijgen. Er is die dag, omdat het samenvalt met de wapenstilstand in WOI, twee keer de last post. ’s Ochtends om 11.00 uur en op de normale tijd om 20.00 uur.