Een dagje Valetta

Op de dinsdag stond 's ochtends een partij op het programma, net als 's avonds, dus weinig tijd om iets te gaan zien. Een lange wandeling gemaakt langs de boulevard naar St. Julians en weer terug.

De woensdag de hele dag in Valetta doorgebracht. Er vaart een maar per half uur een ferry van Sliema naar Valetta. De tocht duurt ruim 5 minuten en kost slecht 1,50 euro.
Valetta is een geplande stad. Dit is vooral te zien aan het schaakbordpatroon van de straten. Toen de ridderorde van Sint Jan in 1530 het eiland Malta kreeg toegewezen van keizer Karel V (het document is nog steeds te vinden in de bibliotheek hier), vestigden de ridders zich in 1e instantie aan de andere kant van de baai van het huidige Valetta (nu bekend als de drie steden).
De ridderorde werd opgericht tijdens de kruistochten. De ridders zetten zich vooral in voor de genezing van gewonden en zieken alsmede bestrijding van de ongelovigen. In het graafschap Tripoli in het Midden-Oosten stichtten ze o.m. het fort Krak des chevalliers, waar ik tijdens mijn vakantie in Syrie ben geweest. Het schijnt nu in puin te liggen.
Nadat de Turken terrein wonnen, moest de orde verhuizen naar achtereenvolgens Akko, Cyprus en Rhodos. Daar werd men in 1522 verslagen. Ottoman, aanvoerder van de Turken, liet de ridders echter gaan, iets waar hij later spijt van zou krijgen. Vanaf Malta gingen de ridders door met een rooftochten op schepen van de Turken. Daarom probeerden de Turken een invasie op Malta, maar die werd afgeslagen in 1565. De ridders leerden dat het wel handig was om het hoogste gedeelte van de kust te fortificeren en daarom werd de stad Valetta ontworpen. De stad is genoemd naar de leider (grootmeester) van de ridderorde, Le Valette. Hij zou drie jaar later sterven, en de stad nooit echt groot zien worden. In de stad is veel barok te zien.
In 1798 kwam Napoleon langs op weg naar Egypte. Om zijn oorlogsreis te financieren, liet hij de kerken op Malta plunderen. De Maltezers, nogal religieus, kwamen in opstand en de Fransen zagen zich genoodzaakt terug te trekken op Valetta. De Engelse admiraal Nelson legde de bevoorrading klem, waarop de Fransen zich in 1800 overgaven. Malta vroeg daarna de Engelsen om het eiland te beschermen en werd in 1814 een officiele Engelse kolonie.
Tijdens WO II nam Malta een strategische plaats in. Vanaf hier bestookten de Engelsen de bevoorradingsschepen van de nazi's op weg naar Noord-Afrika. Logisch dat de Duitsers dit probeerden te verhinderden. Na de verovering van Kreta, waar onder de parachutisten veel slachtoffers vielen, besloot Hitler Malta niet te veroveren, maar met bommenwerpers onder de knie te krijgen. Een misschien fatale misvatting. Tussen 1940 en 1943 kreeg Malta meer bomaanvallen te verduren dan welk ander gebied ook in Europa, Berlijn en Londen meegerekend. Koning George schonk den Maltezers voor hun moed het st. George kruis, dat nog steeds in de Maltezer vlag te zien is.
Aanvankelijk had Malta slechts drie dubbeldekkers om de Duitse vliegtuigen te bestrijden (genaamd geloof, hoop en liefde), maar toen de Engelsen spitfires en hurricanes stuurden, was de strijd wat eerlijker. Niettemin is vrijwel heel Valetta (en andere steden rond de haven) verwoest en later weer opgebouwd.
In 1964 werd Malta onafhankelijk, met Elisabeth nog wel als koningin. Dat is ze sinds 1974 ook niet meer. Wel maakt Malta nog deel uit van de Common Wealth. De onafhankelijkheid is eerder dit jaar groots gevierd.

Ja, van een gids en een 45 minuten durende film over Malta, steek je nog wel iets op.

Helaas was het oorlogsmuseum gesloten ivm verhuizing naar elders, maar ik heb nog wel de dagelijkse salutschoten gezien vanaf een van de forten. Verder nog gesproken met een schoolklas uit Rabat, waar mijn favoriete voetbalclub, Rabat Ajax, vandaan komt.
Van hun 5e tot 11e levensjaar zitten kinderen hier op een basisschool, daarna komt het voortgezet onderwijs, tot hun 16e. Kinderen die willen studeren moeten daarna nog ergens een tweejarig bijspijkerprogramma volgen.
Naast Engels en Maltees kan iedereen kiezen uit drie vreemde talen: Duits, Frans of Italiaans. Klassen zijn niet gemengd, jongens en meisjes zijn gescheiden, alhoewel op dit gebied langzaam verandering optreedt. Iedereen draagt een schooluniform. Het onderwijs is volgens de jongens excellent, maar na bijna 1,5 jaar Frans en Duits kon men mij nog steeds in die talen niet vertellen hoe men heette. Wellicht is het onderwijs in Nederland zo slecht nog niet....

In 2016 is Valetta culturele hoofdstad van Europa. Er wordt daarom een nieuw, mooi parlement gebouwd, dat oud- en nieuwbouw mooi met elkaar combineert, iets dat men in Groningen rondom het station en museum totaal niet heeft gedaan.

Op een volgende dag staat nog een bezoekje aan de kathedraal en het legermuseum/oude paleis op het programma.